Üzerinde taşıdığın mesaj: Moda Aktivizmi
Image by Eren Kurtulmuş
Moda sadece ne giydiğimiz değil, neye inandığımızdır.
Kıyafetler, gündelik yaşamda kullandığımız basit kumaş parçaları gibi görünse de, düşündüğümüzden çok daha derin anlamlar taşıyabilir. Moda, bir yandan toplumun kültürel yansımasıyken, diğer yandan bireylerin bakış açıları ve duruşlarından etkilenerek şekillenir.
Bugün moda markaları sadece belli başlı tasarımlar sunmakla kalmıyor; aynı zamanda birer mesaj da veriyorlar. Bu mesajlar bazen bir hikâyeyi anlatırken, bazen de doğrudan fikir beyan ediyor. Bazı koleksiyonlar, dünyanın yaşadığı zorlukları anlatmaktan çekinmiyor; adalet, iklim krizleri, eşitlik gibi konular pek çok defilede kendine yer buluyor. Benim açımdan modanın kişisel bir ifade biçiminden öte, toplumun sesi olması çok heyecan verici. Çünkü bir kişinin giydiği tek bir tişört bile dünya siyasetinde büyük yankılar yaratabiliyor. Bu başlıklara örnek olarak akıllara belirli isimler gelebilir ama bence önceliği olan üç tasarımcı var: Vivienne Westwood, Katharine Hamnett ve Stella McCartney.
Vivienne Westwood: Moda’nın Punk’ı
Doğa koruyuculuğu denince akla ilk gelen isimlerden biri hiç şüphesiz Punk’ın kraliçesi Vivienne Westwood. Kendisinin o çılgın, sınır tanımaz tarzına hayran kalmamak elde değil. Ancak beni asıl etkileyen; savaşlara, çevreye verilen zarara karşı yaptığı yürüyüşler, eylemler ve moda şovları. Herkesin sesini kısmaya çalıştığı zamanlarda bile o kendi bildiğini okumaktan vazgeçmedi. Kullandığı edgy ve sıra dışı kalıplar, onu sadece trend yaratan biri değil, trendleri yönlendiren biri hâline getiriyor. Bu da hayranlığımı kat kat artırıyor.
Image by Eren Kurtulmuş
Katharine Hamnett: Sade ve Güçlü
Dünya gündemine değinen bir başka aktivist tasarımcı ise Katharine Hamnett. Onun adını ilk kez duymadan önce, mesaj dolu tişörtleriyle tanışmıştım. Tişörtlerini hem günlük kombinlerde hem de Met Gala gibi büyük etkinliklerde görmek beni çok etkilemişti. Üzerindeki sloganlar çok net, çok güçlüydü. Hedef ne olursa olsun; nükleer karşıtlığı, çevre koruması ya da barış çağrısı... Hepsi sade ama çarpıcı bir tasarım diliyle sunuluyordu. Hatta İngiltere Başbakanı ile buluşmaya “NO WAR” yazılı tişörtle gitmesi, modanın siyaset üzerindeki etkisini kanıtlayan en güzel örneklerden biri.
Image by Eren Kurtulmuş
Stella McCartney: Şıklığın Aktivisti
Bir başka çılgın vizyoner ise Stella McCartney. Doğa sevgisini koleksiyonlarının her detayına yansıtan bir isim. Lüks moda dünyasında hayvansal ürün kullanmayan ilk markalardan biri olması bile başlı başına bir devrim. Doğa sevgisi bazen klişe bulunabilir, ama Stella’nın bu temayı ele alış biçimi gerçekten farklı. Örneğin hepimizin tanıdığı “Falabella” çantası... Hem kullanışlı hem de ironik bir parça. Üzerinde hiçbir logo olmamasına rağmen, o çantayı herkes tanıyor. Ve çoğu kişi bilmeden, sürdürülebilir malzemelerden üretildiğini taşıyor. Bu kadar sade ama etkili bir tasarım anlayışı beni gerçekten etkiliyor.
Image by Eren Kurtulmuş
Moda aktivizmi yalnızca büyük markaların yürüttüğü kampanyalardan ya da podyum şovlarından ibaret değil; sokakta yürüyen bir bireyin kıyafeti de bir ifade biçimi olabiliyor. Dünya genelinde birçok protestoda bunu görüyoruz, ama Türkiye’de de dikkat çeken örnekler var. Örneğin Antalya’daki bir yürüyüşte “Pikachu” kostümü giyen bir eylemci çok dikkat çekmişti. Japon bir çizgi film karakteri olan Pikachu'nun, Türkiye'de birinin dolabında hazırda bulunması ve bu protestoda tercih edilmesi başlı başına etkileyici. Çünkü bu kostüm, konunun dışında gibi görünse de, o ortamda absürtlüğü sayesinde dikkat çekti. Eğer bu kişi sinemada veya oyun fuarında aynı kostümü giymiş olsaydı, aynı ilgiyi görmezdi. İşte bu yüzden bir kıyafetin gücü, yazı ya da pankart olmadan bile mesaj verebilir.
Moda hayatımızın içinde olduğu sürece; sanat, siyaset, ekonomi, çevre ve toplumun her kesimiyle etkileşim içinde olmaya devam edecek. İnsanları ilk önce dış görünüşleriyle tanıyoruz. Bu yüzden giyim, bir tür görsel kimlik kartı gibi çalışıyor. Ve insanlık var oldukça, bu döngü değişmeden devam edecek.
Etiketini değil, etkini giy.
